Kargalar, muazzam yaratılışa sahip çok zeki hayvanlar. Peki kargaları bu denli ilginç ve özel kılan en önemli özellik nedir sizce? Bir karga öldüğünde neler olur? Kargalar birbirleri için yas mı tutuyorlar? İşte bu ve benzeri soruların cevapları yazımızın ilerleyen bölümlerinde sizlerle buluşuyor olacak. Sosyofikir, özgün yazılarına tekrar hoş geldiniz..
Kargalardaki muhteşem zeka bir çok insan tarafından bilinen bir gerçektir. Bu durumun farkında olan bilim insanları yıllar önce bu konuyu derinlemesine araştırdılar Çeşitli deneysel gerçeklere dayandırılan kanıtlarla kargalardaki zeka ve ilginç yaşam öyküleri gözler önüne serilmiş oldu. Yakın bir zamanda bilim insanları dünyanın bir çok bölgesinden çağrılan zoolog ve hayvan bilimciler ile birlikte bu konuyu uzun uzun düşündüler. Ve kargaların yaşamlarını yakından izlemeye karar veridler. Bir grup karga bu iş için uygundu. Ve kargaların yaşamları yakinen takip edilecek, bununla da kalınmayacak bilimsel bir raporun temellerini de ortaya koyacaktı.
Deney Başlamıştı. İlk Aylar..
Deney başladıktan sonra bir kaç ay boyunca hiç bir farklı hareket gözlenmemişti. Ancak daha sonra çok garip bir şey oldu. Bir ala karganın ölümü üzerine çok garip olaylar gerçekleşti. Bu yaşanan olaylar bilim insanlarını fazlasıyla şok etmişti. Ala karga öldükten sonra, diğer tüm kargalar çok farklı ve ilginç hareketler gerçekleştiriyorlardı. Kargalar sanki resmen, bir cenaze töreni düzenler gibiydiler. Ya da bir ayin.. Bu gözlemlerin sonucunda kargaların, çok farklı bir özelliği daha ortaya çıkmış oldu. Aynı insanlar gibi ölülerin arkasından adeta ağıt yakıyorlar, ve onlar için bir tören düzenliyorlardı. Bilim insanları gözlemlerine devam ederken, ölen ala karganın arkadaşlarının ve ailesinin, olayı görmeyen veya bilmeyen diğer kargalara da haber verdikleri saptandı.
Daha öncesinde fillerin ve zürafalarında buna benzer törenler yaptıklarını, ölülerinin çevresinde bir çember oluşturup ağıt yaktıklarını biliyorduk. Ancak kargaların cenaze törenleri bundan biraz daha farklıydı. Adeta insanlar gibi yas tutuyorlar ve farklı davranışlar gerçekleştiriyorlardı.
Acaba kuşlar aldatılabilir miydi? Bilim insanları ölü karganın yerine aynı şekilde ona çok benzeyen başka bir oyuncak kuş yerleştirdiler. Ancak kargalar bu durumun farkındaydı. Maket kargaların ölümleri, diğer kargaların davranışlarında hiçbir değişikliğe sebep olmamıştı.
Ölen karganın üzerine toprak atıyorlar
Bilim insanları araştırmalarını daha da ileriye taşıdıklarında ölen karganın üzerine toprak eşeleyen ve üzerini adeta örten bir karga grubu ile de karşılaştı. Resmen ölülerini gömüyorlardı. Aralarından bazıları da ağaç dallarına çıkarak normalden farklı sesler çıkartıyorlardı. Bu olaylardan sonra kargalar hiç hareketsiz ve ses çıkarmadan 1-2 dakika boyunca ölülerinin yasını tuttular. Sanki ölülerine saygı duruşunda bulunuyorlardı.
Ezeli Rakipler: Kargalar Ve Baykuşlar
Kargalar, ormanda sürekli bir rekabet içerisinde oldukları baykuşları gördüklerinde birbirlerine hemen haber verirler. Tehlikeyi fark eden nöbetçi karga değişik sesler çıkararak durumu diğerlerine haber veriyorlardı. Daha sonra diğer kargalarda olay yerine geliyordu. Aynı küme içerisinde toplanan kargalar doğru anı yakalayıp hemen düşmanlarının üzerine beraber saldırıyorlardı. Araştırmacılardan biri Mark Schwaiger kargalar hakkında şu sözleri söyledi: ” Kargalar yetiştirmeyi en çok sevdiğim kuş türü.Çünkü eşsiz bir zekaya sahipler.Onların zekasıyla tanıştığınızda, etkilenmemek mümkün değil. Tıpki bir insan gibi kin gütme, stres anında zekalarını kullanma ya da zor anlarda birlik olma gibi etkileyici özelliklere sahipler.Yetiştirdiğim kargalardan bir tanesi, zayıf anımı kollayıp elimdeki yemi kapmayı öğrendi. Kargalar yetiştirmeyi en çok sevdiğim kuş türü.Çünkü eşsiz bir zekaya sahipler.Onların zekasıyla tanıştığınızda, etkilenmemek mümkün değil. Tıpki bir insan gibi kin gütme, stres anında zekalarını kullanma ya da zor anlarda birlik olma gibi etkileyici özelliklere sahipler.Yetiştirdiğim kargalardan bir tanesi, zayıf anımı kollayıp elimdeki yemi kapmayı öğrendi.”
Oxford Üniversitesi de bu konuda araştırmalarda bulunmuştu.
Dünyadaki en iyi üniversitelerin başında gelen Oxford Üniversitesi de bu konu üzerine uzun yıllar önce araştırmalar yapmıştı. Karga zekasını insanlığa bilimsel olarak kanıtlayan deneyler gerçekeltirdiler. Deney şöyleydi; Cam bir bardağın içerisine kargaların dikkatini çekecek bir yem bırakıldı. Yemin yanına da düz ince bir tel koyuldu. Kargalar ilk başta düz tel yardımıyla yemi çıkaraya çalıştılar. Çünkü yeme ulaşamıyorlardı. Ancak başarısız olduklarını anlayınca, insanlar gibi soruna yeni bir çözüm getirmeye çalıştılar. Telin ucunu adeta bir kanca şeklinde büktüler ve tüpün içine bu kancayı sarkıttılar. Ve yemi o şekilde çıkarıp afiyetle yediler. Birbirlerini izleyen ve gözlemleyen kargalarda daha sonraki aynı deneylerde öğrenilmiş gerçekliği uygulayarak bu şekilde uzun zaman kaybetmeden yemi afiyetle midelerine indirdiler. Bu deneyin sonucunda kargaların muhteşem zekası kanıtlanmış oldu.
Kargalar aslında birçoğumuzun bildiği diğer akıllı hayvanlar kadar zeki hayvanlardır. Mesela maymunlar ve yunuslar kadar zeki olan bu hayvanlar, maymunlar ile ortak yapılan deneylerde onlardan bile akıllı olduklarını ortaya koymuştur. Geçmişte kargalar ile yapılan deneylerde bir karga, beşe kadar saymayı öğrenmiştir. Daha öncede belirttiğimiz üzere kargalar nesneleri kendi ihityaçlarına göre şekillendirebilecek bir zekaya ve yeteneğe sahip canlılardır. Örneğin ince teli büküp bir çengel haline getirmişlerdi.
Kargalar sanıldığının aksine 200 yıl yaşamazlar
Kargalar, sanılanın aksine 150-200 yıl ömrü olan bir kuş türü değildir. Kargaların 30-40 farklı türleri vardır ve bunlardan birkaç karga türünün ortalama yaşam süreleri ise şöyledir:
Bayağı kuzgun: 10-15 yıl
Amerikan kargası: 7-8 yıl
Avustralya kargası: 22 yıl
Çok iyi bir bakımla bile 30 yıl yaşamaları zor görülen bir durumdur. Tarihteki en uzun yaşayan karga 40 sene yaşamıştır.
Karga bir cinsin adıdır.
Karga türlerinin 40 tane olduğu saptanmıştır. Bunlardan biri de kuzgunlardır. Zorlu koşullara ciddi şekilde uyum sağlayabilen kuzgunlar avlanma ve barınma konusunda oldukça yetenekli canlılardır. Fındık, ceviz gibi sert kabuklu yiyecekleri yiyerek yaşarlar. Bunları yeme şekilleri de gökyüzünden aşağı atarak kırmaları şeklinde olur. Çoğunlukla her şeyi yiyen bu canlılar , böcek, ekmek veya çöp yiyebilirler. Kargaların leş yediği görüşü ise bir efsaneden ibarettir. Ancak her kargadan bahsetmiyoruz. Ancak kuzgunlar leş yiyorlar. Aile ilişkileri ise tıpkı insanlara benzerler. Tek eşli olarak yaşarlar ve ölürler. Yeni doğan yavrularına, hem baba hem de anne beraber bakarlar.
Seattle’da yaşanmış bir olay
Seattle’da yaşamış olan Gabi Mann isminde bir çocuk, kendi evlerinin arka bahçesinde kargaları her gün düzenli olarak besliyordu. Belli bir süre sonrasında kargaların düzenli olarak burayı ziyaret ettiği ve çocuğa hediyeler bıraktığı gözlemlenmiştir. Bu hediyeler bileklik, küpe, taş ve düğme gibi değerli olabilecek materyallerdir. Kaeli Swift isimli bir öğrenci yıllar önce kargalar ile ilgili çok farklı bir deney gerçekleştirmiştir. Bir grup maskeli insanın ellerine ölü kargalar verildi. Daha sonrasında bu insanların kargaların yoğun olarak yaşadığı bölgelere gitmeleri istendi. Maskeli insanla bölgeye gittiklerinde tehlikeyi anlayan kargalar bu insanlar bölgeye vardıklarında çok farklı sesler çıkarmaya, arkadaşlarını uyarmaya başladılar. Daha sonrasında olay yeri terkedildi. Ve bir süre sonra yine aynı maskeli grup bölgeye geldiklerinde bu sefer ellerinde kargalarla gelmemişlerdir. Ancak kargalar önceki deneyimlerine dayanarak bu kişileri tehlikeli olarak nitelendirmişler ve aynı sesleri çıkararak arkadaşlarını uyarmışlardır. Görsel hafızalarının ne kadar geliştiğini gösteren bu deney kargaların ciddi anlamda akıllı olduklarının da bir kanıtı niteliğinde.
Bitirirken
Yunan mitolojisinde de kargalar ölümsüzlüğün sembolü olarak nitelendirilmiştir. Ve bu durumdan ötürü kargalara büyük bir saygı duyuluyordu. Bunun nedeni Tenedos’un koruyucusu Apollo ve siyaha dönüştürdüğü kargasıdır. Yunanistan’ın dünyaca ünlü masalcısı Ezop, hikayelerinde bu durumdan sıklıkla bahseder. Karganın kovadaki suyun üzerinde yiyeceği boyu yetmediği için alamamasından bahseder. Ancak karga, bunu da çözmüştür. Suyun içerisinde taşlar atar ve sonrasında su seviyesini yükseltir. Bunun sonucunda yiyeceği aşağıya düşürmüştür. Kargaların zekası her dönemde insanların ilgisini çekmekle kalmamış büyük bir ün kazanmalarına da yarar sağlamıştır.
Yorumlar