Filografi Nedir?
Orta Doğu’da ortaya çıkan bu sanat daha sonra batıya ve uzak doğuya yayılmıştır. Filografi de ahşap bir zemin üzerine çakılan çivilerin arasından teller geçer. Çeşitli örgü teknikleri kullanılarak farklı desenler elde edilir. Bu durumda çeşitli özel desenler ortaya çıkar. Bu da bir sanat dalı olarak kabul edilmektedir. Maalesef bir çok sanat dalında olduğu gibi bu sanat dalı da ülkemizde pek tanınmayan bir sanat. Zorluk durumu, gerçek anlamda sabırlı olma zorunluluğu bu sanatı çok fazla bilinmez yapıyor. Günümüzde bu bu sanatın en büyük ustalarından biri olarak kabul edilen Saim Devrilmez, bu sanatın ruh dinlendirici olduğundan ve insanda olumlu psikolojik etkileri yarattığından bahsediyor. Ayrıca bu etkinliklerden dolayı Amerika ve Avrupa ülkelerinde bu sanatın bir ders olarak kişilere sunulduğunu belirtiyor.
Filografi Nasıl Yapılır ?
Sanatçı filografiye başlamadan önce kafasında bazı motifleri tasarlıyor. Sonrasında bu motifleri oluşturmak ve işe başlamak için tahta panoların üzerine bildiğimiz çivileri belirli bir formda yerleştiriyor ve çakıyor.
Filografi sanatçısı önce kafasında bazı motifler tasarlıyor. Daha sonra bu motifleri oluşturmak için tahta panolar üzerine bildiğimiz çivilerini belli bir düzene göre çakıyor. Bu çiviler vernikleniyor. Daha sonra, çivilerin arasından çeşitli renklerde iplikler sıkıca geçiriliyor. Ve ortaya tasarlanmış farklı ve özgün motifler ortaya çıkıyor.
Dikkat: Çivileri yerleştirirken iplikleri aynı şekilde geçirirseniz bir şey elde edemezsiniz. Farklı renklerde iplikler sıkıca geçirilmeli ve farklı formatlarda kombinasyonlara bölünmelidir. Bu iplikler kolayca temizlenebilir olmalı ayrıca renklerinin solmaması için kaliteli iplik kullanılmalıdır.
Tahta pano ve kullanılacak iplikler önceden sanatçı tarafından belirlenito. Seçilen renklerdeki uyum daha sonra ortaya çıkacak eserin kaliteli ve daha özgün olmasını sağlıyor. Yani sürekli zıt renkler kullanılırsa insan gözü rahatsız olur. Sürekli aynı renkler kullanılırsa da renkler eseri çok fazla boğacaktır. O yüzden doğru renkler, doğru şekilde ve doğru yerlerde kullanılmalıdır. Bu çok önemlidir.
Filografi Ne İşe Yarıyor ?
Yapılan eserler, panolar her yerde kullanılabiliyor. Dekoratif olarak da çok şık duran bu sanat panoları para ile de satılabiliyor. Bu işin en önemli odak noktası da hobi olması. Yani hem hobinizi yaparken hem de ortaya bir ürün çıkarmış oluyorsunuz. Gerekli özeni ve titizliği göstermek bu sanat sonucunda özgün ve güzel bir ürün ortaya çıkarıyor. Verilen emek göz önünde bulundurulduğunda maddiyata fazla bakılmamalı. Çünkü verilen emek ile kazanılacak para arasında net bir doğru orantı söz konusu olmuyor. Maalesef çok emek az paraya satılıyor.
Türkiye’de Filografi Eğitimi Veriliyor Mu ?
Bu işin duayen bir sanatçısı olan Saim Devrilmez, bu sanata hobi olarak başlamış ve konu hakkında hiçbir eğitim almamış. “Zaten ülkemizde bu alanda eğitim veren bir yer yok, yıllarca kendi kendimi geliştirdim, ilk yaptığım eser bir İngiliz katalogunda gördüğüm kraliçe Elizabeth’in tacıydı”. diyor. En büyük masrafı emek diye de tekrar tekrar belirtiyor.
Şu anda evinin bir odasında, 25 bin çivilik Yusuf Suresi 101. ayeti üzerinde çalışan Devrilmez, 4 aydır bu çalışma ile ilgileniyor. Ve bu çalışmanın bitmesi için en az 2 ay daha olduğunu söylüyor. “Malzemesi, hiçbir sanat dalının olmadığı kadar ucuz ancak işçiliği korkunç sabır gerektiriyor. Günde 2-3 saatten fazla çalışmak mümkün değil. Kısacası emekten başka masrafı yok bu işin” diye konuşan Devrilmez’e, filografi için gerekli malzemeleri soruyoruz.
Sunta, bez, tel ya da naylon ip, ucu kıvrılmış tığ, çivi diye sıralıyor. Nasıl yapıldığını gösterdiğinde ise hayretler içinde kalıyoruz. istenilen model, fotokopi ile büyütüldükten sonra kadife ya da deri olarak seçilen yüzeye konuyor ve çiviler çakılıyor, çiviler paslanmaması için yaldızlanıyor. Ardından altta kalan model kağıdı, iğne ile temizleniyor. Teller önce dolgu, sonra istenilen şekilde çivilerin arasından geçiriliyor. Ve öyle bir ahenk yakalıyor ki ortaya çıkan sonuca inanamıyorsunuz. Peki bu sanatla neler taşınabilir panolara diye soruyoruz, cevabı kısa oluyor: “Siluet hariç her şey.”
Filografi Bir Tanınsa…
Yaptığı eserlerin çoğunu hediye ettiğini anlatan sanatçı, zihnindeki filografi ile ilgili projelerinden şöyle bahsediyor: “Fakir muhitlerde, iş alanı olmayan insanlara bu sanatı öğreterek üretime geçmelerini sağlayabiliriz. Deprem bölgeleri için de aynı şeyi düşündüm. Hem ruh dinlendirici etkisi var, hem de bol kazanç sağlanabilir ama ön ayak olan kimse yok, çünkü kimse filografiyi tanımıyor.
Bu sanat, turistlerin çok ilgisini çekiyor. İhracata da girilebilir ki Japonya bu işi yapıyor.” Öğrencilerinden de sattığı panolarla, sakatlara tekerlekli iskemle alan ve eğitime destek sağlayanların olduğunu ifade eden Devrilmez, asla sipariş üzerine çalışma yapmıyor. Bunun bir gönül işi olduğunu söylüyor. Devrilmez’in ideali, son 5 yıldır panolarına taşıdığı hat yazısıyla, Yunus gibi büyük ustaların sözlerini Türkçe olarak bu sanatla buluşturmak…
Sanat konusunda daha çok içerik için kategorimizi ziyaret ediniz. Emin olun çok farklı sanat dalları ve ilginç örnekleri ile sizleri buluşturacağız.
Yararlandığım Kaynak: http://www.gorselsanatlar.org/geleneksel-el-sanatlari/filografi-nedir/
Yorumlar